foto28WilDe werkgroep struikelstenen Deventer heeft op zondag 5 juni in de binnenstad van Deventer een 4 tal struikelstenen onthuld. Dat was niet de eerste keer dat de werkgroep in Deventer actief is. Vorig jaar in 2015 zijn de eerste 21 stenen gelegd en wel in de Nieuwstraat. En in 2016 staan weer 21 stenen op het programma. Zoals het er nu naar uitziet, zal dat op maandag 5 december plaatsvinden. Dat is nog wat ver weg en voor ons Nederlanders een wat vreemde datum, maar de werkgroep is afhankelijk van de initiatiefnemer van de stenenleggerij (stolpersteine) en dat is de Duitser Gunter Demnig en de man is zo druk, dat het nog een wonder mag heten dat hij in december in Deventer kan zijn.

Het onthullen van de 4 stenen op zondag 5 juni stond in het teken van de familie Godschalk/Samuel. Leden van deze familie zijn in de oorlogsjaren 40-45 omgebracht De slachtoffers woonden zowel in Deventer als in Zwolle. Op verzoek van de mensen in Zwolle die bij het leggen van struikelstenen aldaar betrokken zijn, is gekozen voor een combinatie; 's morgens stenen leggen in Deventer en 's middags in Zwolle. Alzo is geschied.
In Deventer gaf de voorgenomen legging op zondag enige problemen. De gemeente was niet in staat op die dag de benodige ondersteuning te verlenen. Op vrijdag 3 juni vond de eigenlijke stenenlegging plaats en op zondag 5 juni werden de stenen onthuld door het wegvegen door een nabestaande van het zand waarmee de steen was bedekt en het voorlezen van de tekst die op de steen is aangebracht. Bij elke steen werd door een van de aanwezige kinderen een witte roos gelegd en een verhaal verteld met betrekking tot de omgekomene.

Samuel01GdVkleinDe dag 5 juni stond geheel in het teken van de familie Godschalk/Samuel. Deze familie werd vertegenwoordigd door een vijftigtal nabestaanden, van klein tot groot, waarvan een groot deel uit Israël afkomstig is.
De dag begon met een ontvangst van de familieleden in de Synagoge aan de Golstraat, waar zij welkom werden geheten door de voorzitter van de werkgroep struikelstenen Deventer, Lex Rutgers, waarna er ruimte was voor enige religieuze ceremoniën, onder meer voor het uitspreken van het zogenaamde Jizkor (herinneringsgebed). Hierna was het tijd voor het onthullen van de stenen.

Het was die dag schitterend weer. In een vaak langgerekte stoet trok men door de binnenstad van Deventer. De werkgroep had met zorg een route uitgestippeld, waarbij vooral rekening moest worden gehouden met het ongerief dat de kermis hier en daar veroorzaakte. Allereerst werd in de Kleine Overstraat voor het huis op nummer 2 een steen voor Leentje Samuel-Noach onthuld, waarna voor het pand Assenstraat 7 de onthulling van een steen voor Antje van Kreveld-Samuel volgde. Hierna trok de stoet verder naar het adres Hofstraat 5, waar voor het desbetreffende pand de steen voor Samuel Samuel werd onthuld, waarna tot slot aan de Diepenveenseweg 4 de onthulling van de steen voor Mozes Samuel plaats vond. Het bijzondere van deze onthulling was, dat door de bezoekers uit Israël het Israelisch volkslied werd gezongen.
Samuel22GdVkleinHierna werd de terugtocht naar de Synagoge aanvaard. Aldaar werd het kaddisj voor de overledenen gezegd, waarmee een einde kwam aan de stenenlegging voor een viertal Deventerse ingezetenen, die in de oorlogsjaren 40-45 zijn omgebracht.

Tot zijn spijt was de burgemeester van Deventer, de heer ir. Andries Heidema, verhinderd persoonlijk bij de ontvangst van de gasten uit Israël aanwezig te zijn. Via een video boodschap heet hij hen hartelijk welkom in Deventer en dankt daarbij de leden van de werkgroep struikelstenen voor hun inzet. Zijn woorden worden met een warm applaus begroet.

De ochtend werd besloten met een lunch in het Etty Hillesum Centrum, aangeboden en verzorgd door de werkgroep struikelstenen Deventer, waarna de reis naar Zwolle werd aanvaard.

Hier kunt u de tekst lezen die kleinzoon Bertil van Kleef uitsprak bij de onthulling van de struikelsteen voor zijn opa Samuel Samuel, die aan de Hofstraat 5 (voorheen nr. 12) woonde.