Familie Siegfried Wallage

door Jan Schukkink

Tot hun deportatie woonde dit gezin aan de Graaf van Burenstraat 23 (was nr. 36):

Siegfried Wallage werd op 28 september 1904 geboren in Onstwedde.
Zijn echtgenote Sophia Henriëtte (Sophie) Wallage van Zuiden werd op 4 oktober 1908 geboren in Hoogeveen.

Het is niet bekend wanneer zij in het huwelijk zijn getreden. Siegfried heeft zich in 1933 in Deventer gevestigd. Hij combineerde verschillende functies. In de lijst van de Joodse Raad Deventer van 1941 staat hij vermeld als gediplomeerd verpleger. Als zodanig stond hij ook genoteerd als medewerker van de Joodse Raad, afdeling Deventer. Hij was bovendien vertegenwoordiger / handelsreiziger in hoestartikelen. Op zijn briefhoofd is sprake van ‘Agentuur en Commissiehandel.’
In de loop van de dertiger jaren ging het niet goed met zijn zaken. Dit blijkt onder meer uit een brief van november 1939 die hij schreef aan het kerkbestuur van de Joodse gemeenschap. Hij brengt hierin naar voren dat hij niet langer zijn bijdrage voor het lidmaatschap kan voldoen. Hij stelt voor de vermindering als schuld op zich te nemen die hij in betere tijden zal aflossen.

De Wallages waren stevig geworteld in Groningen en Drenthe. Voor zover na te gaan zijn Wallages geboren in meer dan 15 gemeentes in deze noordelijke provincies. Ze vormden grote families waar niet zelden een tiental kinderen het levenslicht zagen. Ze hadden vaak eenvoudige beroepen: veehandelaar, verkoper van vlees, pakhuisknecht, arbeider, bakkersknecht, naaister, hulp in de huishouding, koopman. Wallages stonden te boek als vreedzame en hardwerkende mensen.

Siegfried en Sophie kregen geen kinderen.

Siegfried bleef enigst kind. Zijn vader, Levie Wallage, vond op 77-jarige leeftijd de dood in Sobibor. De moeder van Siegfried, Friederieke Cohen, overleed op 30-jarige leeftijd. De tweede vrouw van Levie, Aleida van der Horst, werd op dezelfde dag als Levie, 2 april 1943, vermoord in Sobibor.

De vader van Sophie was Abraham van Zuiden, hij overleed voor de oorlog op 62-jarige leeftijd.
Haar moeder was Bekka Regina Polak; zij overleed op 42-jarige leeftijd in Hoogeveen.
Het echtpaar had 5 kinderen, 1 zoon en 4 dochters. Sophie was de jongste. Voor haar werden Elizabeth, Simon, Agatha en Bertha geboren. Zij stierven allemaal in de vernietigingskampen. Er zijn geen nabestaanden bekend.

Siegfried en Sophie werden op 15 januari 1943 in Amsterdam aangehouden en volgens het politierapport overgebracht naar het Bureau Joodsche Zaken en ‘ingesloten aan het tweede bureau ter beschikking van de politie te Den Haag.’ Volgens het dagrapport woonden zij aan de Prinsengracht. Volgens een lijst van de Deventer politie, opgemaakt in augustus 1942, woonden zij toen aan de Graaf van Burenstraat. Ergens tussen beide data zijn zij gedwongen Deventer te verlaten en te verhuizen naar Amsterdam.
Sophie en Siegfried kwamen kort na hun arrestatie op 20 januari 1943 aan in Westerbork. Beiden werden op 29 januari 1943 op de trein naar Auschwitz gezet.
Sophie werd op 1 februari 1943 vermoord in Auschwitz. Zij werd 34 jaar.
Siegfried werd op 30 april 1943 vermoord in Auschwitz. Hij werd 39 jaar. Het kan zijn dat Siegfried was uitgezocht om in een nabijgelegen kamp werk voor de nazi’s te verrichten.  

De oorlog heeft vreselijk huisgehouden in de familie Wallage.
Een tante van Siegfried, Saartje Wallage, zuster van zijn vader, was getrouwd met Heiman Leezer, beiden op de foto rechts.
Zij overleed voor de oorlog. Weduwnaar Heiman woonde in bij zijn dochter Fieke en haar gezin. Het gezin kreeg in 1942 bevel naar Westerbork te vertrekken. De 87-jarige Heiman ging met hen mee en werd op 26 januari 1943 gedood in Auschwitz.
Saartje en Heiman kregen samen 12 kinderen, waarvan er 2 jong zijn gestorven.
In 1942 leefden er 50 nakomelingen van Heiman Leezer en Saartje Wallage met hun partners, kinderen en kleinkinderen. Slechts 5 van hen overleefden de oorlogsjaren.

Een oom van Siegfried, Jacobus Wallage, overleed voor de oorlog op 73-jarige leeftijd. Hij was getrouwd met Susanna Cohen die in 1943 in Apeldoorn overleed. Het echtpaar kreeg 8 kinderen, waarvan er 2 jong zijn overleden, 3 zijn omgekomen in concentratiekampen en 3 hebben de oorlog overleefd.

De naam Wallage leeft voort, in personen, op monumenten en op struikelstenen.

© Jan Schukkink/Etty Hillesum Centrum