De Nazi’s beschouwden geestelijke gehandicapten en ongeneeslijk zieken als “nutteloze opvreters” en daarom begonnen ze in 1939 met operatie “Aktion T4”, waarbij T4 staat voor Tiergartenstrasse 4. Op dit adres in Berlijn was de administratie gevestigd, die zorg droeg voor het massaal vergassen van (geestelijk) gehandicapten of mensen die leden aan een psychiatrische ziekte, nadat eerder gebleken was dat euthanaseren door middel van dodelijke injecties te veel tijd in beslag nam.
In 6 euthanasiecentra verspreid over Duitsland en Oostenrijk werden naar schatting 200.000 mensen vermoord, al spraken de Duitsers liever van "Gnadetot"; ze kwamen om door vergassing, verstikking, verhongering of door overdoses medicijnen.
Aan de nabestaanden werd vervolgens het bericht gestuurd dat hun dierbare was overleden als gevolg van ziekte.

bernburg duitslandMinder bekend is dat ook concentratiekampgevangenen in deze euthanasiecentra werden vermoord.

Schloss Hartheim in Oostenrijk was tijdens de oorlog één van de zes inrichtingen waar deze massamoorden plaats vond. In 2017 is na onderzoek ontdekt dat de Deventer verzetsstrijder Peeke Bosma op 1 december 1942 in Schloss Hartheim is vergast. Later krijgt zijn weduwe een officiële brief waarin de Duitse autoriteiten haar mededelen dat Peeke Bosma op 2 december 1942 in Dachau aan "Versagen von Herz und Kreislauf bei offener Lungentuberkulose" is overleden. (Zie hiervoor de biografie van Peeke Bosma door Johan van der Veen).

In euthanasiecentrum Bernburg (zie foto hiernaast) werden in 1942 vijfenveertig Nederlandse gevangenen van KZ Neuengamme in twee maanden tijd vergast.  Op alfabetische volgorde…...

Hieronder waren twee Deventer verzetsstrijders, namelijk:
Arend Jan  Brinks (10/9/1908 – 11/06/1942) en
Gerrit Pieter Cornelis Lagerwaard (18/08/1887 – 19/06/1942). 
 
Het bulletin van de Vriendenkring Neuengamme heeft hier in september 2017 een artikel over gepubliceerd.

Klik hier om het gehele artikel te lezen/downloaden.