Familie Abraham Polak

door Henk Jansen

Tot hun deportatie woonden ze in Bathmen op Dorp 1, nu Deventerweg 1: 

Abraham (Bram), links op foto, geboren 4 april 1902, Sara Carolina (Line), op de rechter foto, geboren 10 september 1897 en Johanna (Jo) Polak, op de onderste foto, geboren 23 augustus 1908 zijn broer/zussen van elkaar. Het zijn kinderen van David Polak (overleden 1922) en Bertha Gans (overleden 1921).

De familie woont op Dorp 1; dit is op de hoek van de Deventerweg en de Brink.
Bram is uitbater van het daar gevestigde café De Ster, zie bovenstaande foto.

Op 8 april 1942 gaat Bram (samen met Joost Polak) naar een openbare houtverkoping bij Koffiehuis Boode in Bathmen. Op dat moment heeft de bezetter echter al de maatregel afgekondigd dat joden geen café’s mogen bezoeken. De foute NSB veldwachter Louwes arresteert de mannen. Joost komt spoedig weer vrij maar Bram wordt overgedragen aan de SD en verdwijnt via kamp Amersfoort naar het ‘oosten’. Hij wordt op 29 juli 1942 in Auschwitz vermoord.

Zijn achtergebleven zussen hebben dit nooit geweten. Na zijn arrestatie hebben ze niets meer van hem gehoord.

Een jaar nadat Bram is gearresteerd moeten ook Line en Jo, samen met de andere Bathmense joden, zich naar concentratiekamp Vught begeven. Het is 9 april 1943 als de bus met daarin al de Holtense joden door Bathmen rijdt. Buurmeisje Annie Gunther heeft gezien dat de zussen stonden te wachten op de bus. Annie: "Line en Jo vertelden me dat ze aardappelschilmesjes meenamen. Ze hadden gehoord dat het in je voordeel kon zijn als je goed kon werken…en zij konden aardappelen schillen".

Met de bus gaat het naar Deventer en vervolgens per trein naar kamp Vught. Op 8 juni worden ze van daaruit via kamp Westerbork naar Sobibor gedeporteerd. Line en Jo worden op 11 juni 1943 in Sobibor vermoord.

Meer informatie is te vinden in "Herenigd met Bathmen" door G.J. Gervedink Nijhuis en "Leny’s Levens" door Henk Jansen.