Mozes Samuel

Mozes woonde aan de Diepenveenseweg 279 (nu 4).

Hier stond op de hoek café-restaurant De Pauw, met links daarvan 4 huisjes met diepe tuinen, waarvan het meest rechtse, van het gezin van Sal Samuel. Die lagen tegen het Kraton aan, een rij kleine arbeidershuisjes.
Het Kraton lag aan de Beestenmarkt. Later is daar onder andere garage Oostendorp gevestigd en gesloopt.
Het voormalige woonhuis van Samuel was op de plek waar nu de achterkant van de Lidl is. Na de oorlog is het gezin gaan wonen op de Eerste Pauwelandstraat aan de Beestenmarkt.
Hier woonde Sal Samuel (1883 Twello) die in 1946 in Deventer is overleden. Sal was de tweede zoon van de veehandelaar Mozes Samuel (1854-1879) en Leentje Noach (1862-1944). Hij was getrouwd met Froukje Leezer (1889 Assen; overleden in 1982 te Haifa, Israël).
Sal en Froukje kregen 4 kinderen, waarvan de tweede zoon Benjamin na 10 maanden overleed in 1920. Hun oudste zoon Moos was geboren in 1918 en is vermoord op 23-11-1942 te Mauthausen. Hun andere kinderen; Hetty, Bennie en Leo hebben de oorlog overleefd.
Sal was veehandelaar. Daarnaast was hij lid van het kerkbestuur van de joodse gemeente Deventer.
Sal had weilanden in de uiterwaarden bij de Bolwerksmolen en waar nu de camping is. Zijn zoon Bennie heeft later de veehandel overgenomen. Zij deden in gebruiksvee, dus niet voor de slacht. Ze hadden een stal achter hun huis op de Diepenveenseweg.

Moos bezocht vanaf 1931 de Middelbare Handelsschool in Deventer. Zijn beroep was melker.
Nadat Moos een oproep kreeg voor een joods werkkamp en de politie al op zoek was naar hem omdat hij zich niet had gemeld, besloot hij in augustus 1942 in Deventer met twee vrienden naar Engeland te gaan om deel te nemen aan de strijd tegen de onderdrukker, werd echter door een van zijn tochtgenoten verraden en kwam niet verder dan de brug over de IJssel. Hij werd overgebracht naar de gevangenis te Arnhem, en is waarschijnlijk via Kamp Amersfoort overgebracht naar Mauthausen waar hij op 23-11-1942 werd vermoord. Meer over dit verraad is te vinden op blz. 4 van de biografie over verzetsstrijder Lambert Ravenhorst.
Na de oorlog speelde de familie Samuel nog een belangrijke rol in het joodse leven in Deventer. Dankzij de zonen van Bennie en Meijer Godschalk (de echtgenoot van dochter Hetty) kon er nog een minjan worden gehouden in de sjoel in de Lange Bisschopstraat. Froukje Samuel-Leezer had de bijnaam ‘Golda Meir van Deventer’ en is met haar kinderen naar Israel verhuisd op 9-11-1969. Zij is in 1982 begraven op de Olijfberg in Jeruzalem.